Personat me nevoja të veçanta
MALLRA TE DESTINUARA PËR TË VERBËRIT DHE PERSONAT TJERË TË HENDIKEPUAR
Në dobi të personave me nevoja të veçanta
Artikujt për përdorim nga personat e verbër
Neni 74
Artikujt e dizajnuar enkas për avancimin Arsimor, Shkencor apo Kulturor të personave të verbër, siç është specifikuar në Shtojcën III, lirohen nga detyrimet e importit.
Neni 75
Artikujt e dizajnuar enkas për avancimin arsimor, shkencor apo kulturor të personave të verbër, siç është specifikuar në Aneksin IV, do të lirohen nga detyrimet e importit, me kusht që ato importohen qoftë nga:
– Vetë personat e verbër për nevojat e veta ose
– Institucionet apo organizatat që merren me edukimin apo dhënien e ndihmës për persona të verbër, të regjistruara për atë qëllim në Kosovë.
Lirimi sipas paragrafit të parë zbatohet edhe për pjesët rezervë, pjesët përbërëse apo pajisjet përcjellëse enkas për artikujt në fjalë, dhe për veglat që do të shfrytëzohen për mirëmbajtjen, kontrollimin, kalibrimin apo riparimin e këtyre artikujve, me kusht që këto pjesë rezervë, pjesë përbërëse, pajisje ndihmëse apo vegla janë importuar në të njëjtën kohë me artikujt në fjalë ose, nëse janë importuar më vonë, me kusht që ato mund të identifikohen se janë të destinuara për artikujt që janë lejuar më herët me lirim nga detyrimet e importit, apo të cilat do të përfitonin nga lirim në momentin kur një lirim i tillë, kërkohet përpjesët specifike rezervë, komponentët apo pajisjet ndihmëse dhe veglat në fjalë.
Artikujt për përdorim të personave të tjerë me nevoja të veçanta
Neni 76
1. Artikujt e dizajnuar enkas për avancimin arsimor, punësimin apo për avancim shoqëror të personave me paaftësi fizike apo mentale, pa përfshirë personat e verbër, do të lirohen nga detyrimet e importit me kusht që janë importuar qoftë nga:
– Vetë personat e hendikepuar për nevojat e tyre personale ose
– Institucionet apo organizatat që merren në radhë të parë me edukimin apo dhënien e ndihmës për persona me nevoja të veçanta të regjistruara për atë qëllim në Kosovë.
2. Lirimi i referuar në paragrafin 1 do të aplikohet edhe për pjesët rezervë, pjesët përbërëse apo pajisjet përcjellëse enkas për artikujt në fjalë dhe për veglat, që do të shfrytëzohen për mirëmbajtjen, kontrollimin, kalibrimin apo riparimin e këtyre artikujve, me kusht që këto pjesë rezervë, pjesë përbërëse, pajisje ndihmëse apo vegla qe janë importuar në të njëjtën kohë me artikujt në fjalë ose, nëse janë importuar më vonë, me kusht që ato mund të identifikohen se janë të destinuara për artikujt që janë liruar më herët ngadetyrimet e importi, apo të cilat do të përfitonin nga lirim në momentin kur një lirim i tillë kërkohet për pjesërezervë, komponentë apo pajisje ndihmëse dhe vegla specifike në fjalë.
Neni 77
Sipas nevojës, disa artikuj të caktuar mund të përjashtohen nga e drejta për lirim, nëse vërtetohet se lirimi i këtyre artikujve nga detyrimet është në dem të interesave të Industrisë së Kosovës për sektroin prodhues te caktuar.
Dispozitat e përbashkëta
Neni 78
1. Dhënia e lirimit të derjtëpërdrejtë nga dogana për personat e verbër apo për persona të tjerë të hendikepuar, për shfrytëzim e tyre personal, siç është paraparë në paragrafin e parë të Nenit 75
dhe në paragrafin e parë të Nenit 76 (1), do t’i nënshtrohet kushti që:
a) dispozita në fuqi në Kosovë mundësojnë personat në fjalë që të rregullojnë statusin e tyre si person i verbër apo person i hendikepuar të cilët kanë të drejtë në lirim të tillë nga dogana; dhe
b) mallrat e deklaruara me lirim nga dogana, janë të përshtatura në mënyrë të veçantë për nevojat e
personave në fjalë.
2. Automjetet apo mënyrat tjera të transportit posaçërisht të dizajnuara apo të përshtatura për përdorim për personat të hendikepuar, të cilat janë pranuar me lirim nga taksat e importit mund
t’u nënshtrohen kontrollit post-doganor nga institucionet kompetente në Kosovë në lidhje si në vijim:
a) pa paragjykim ndaj rrethanave të jashtëzakonshme (të veçanta), që lirimi nga dogana aplikohet vetëm një herë në pesë vjet;
b) që dokumenti i regjistrimit të automjetit mbanë shënimet si në vijim:
– "Automjet për invalid";
– "Nuk mund të huazohen, të jepen me qira apo të transferohen te personat e tjerë";
– "Shfrytëzuesi i autorizuar i automjetit:… (emri, mbiemri dhe numri i patentë shoferit);
Neni 79
1. Artikujt e importuar pa detyrime importi nga një person i permendur në nenin 75 dhe 76 nuk mund të huazohen, jepen në shfrytëzim apo të transferohen, qoftë me pagesë apo pa pagesë, pa i njoftuar paraprakisht autoritetet doganore.
2. Nëse një artikull huazohet, jepet në përdorim apo transferohet tek një person, institucion apo organizatë që ka të drejtë të përfitojë nga lirimi në pajtim me nenet 75 dhe 76, atëherë lirimi do të
vazhdojë të jepet me kusht që ai person, institucion apo organizatë e shfrytëzon artikullin për ato qëllime për të cilat ajo fiton të drejtën për lirim të tillë.
3. Në raste tjera huazimi, dhënia në përdorim apo transferi do t’i nënshtrohen pagesës paraprake të detyrimeve të importit, në normën që zbatohet në ditën e huazimit, dhënies në përdorim apo transferit, në bazë të llojit të mallrave apo pajisjeve dhe vlerës doganore të vertetuar apo pranuar në atë ditë nga autoritetet doganore.